Met het zaallicht nog aan en iedereen verzonken in hun eigen conversaties, is het publiek nog in de veronderstelling dat de voorstelling nog niet gaat beginnen. Maar dan schuifelt in de hoek van de ruimte opeens een opvallende verschijning binnen. Diens leren rok met diepe split, glitter midden op het gezicht en het gespeelde ongemak zetten de toon voor de rest van het komende uur; dissociatieve herkenning. De verschijning in de gedaante van Just van Bommel beweegt zich naar het midden van de ovale lichtboog waar begonnen wordt aan een sterk gebracht relaas over het ‘nut van alles’. Het Spektakeltje is een innemende onepersonshow en een mooie prestatie van Just van Bommel.
“Op dit moment…, op dit moment… en op dit moment…”. Het Spektakeltje bespeekt de kleine dingen, de iets grotere dingen en de allergrootste dingen. Op dit moment heeft iedereen die zich nu hier in de zaal bevindt een eigen leven, zegt Just van Bommel, een hele eigen mens-zijn die niet simpelweg kan worden samengevat als 'het publiek'. Dan wordt er verder uitgezoomd. Op dit moment staat er iemand buiten de deur die misschien net te laat is en niet meer naar binnen mag. Ook diegene heeft een eigen belevingswereld. En op dit moment klapt iemand bij een andere voorstelling hard in zijn handen omdat die net afgelopen is. Zo springt Van Bommel van belevingswereld naar belevingswereld. Op dit moment gebeurt ‘dit’ in iemands leven in een land in Afrika, maar ook ‘dit’ in iemands leven in een land in Zuid-Amerika. Uiteindelijk zoomen we zelfs uit naar buiten de aarde. Op dit moment in het International Space Station; iemand die misschien wel terugverlangt naar alle chaos hier beneden. Heeft die persoon dan genoeg afstand genomen om het allemaal te kunnen bevatten?
Wij hier op aarde verkeren in ieder geval in een staat van dissociatie. Just van Bommel, in zijn buitenaardse verschijning, draagt hier zowel verbaal als visueel aan bij. Soms kun je je ineens beseffen dat iedereen die op het moment met jou in de metro staat of je in de winkelstraat tegemoet loopt, een heel eigen leven heeft. Dit wordt ook wel gekoppeld aan de term ‘sonder’, het besef dat elke voorbijganger een rijk innerlijk leven heeft. Deze bewustwording wordt echter niet zonder moeite ervaren, omdat het besef dat iedereen zo complex in elkaar zit als jijzelf eigenlijk te ver gaat. Als Van Bommel de honderdste ‘op dit moment’ uitspreekt en daarmee ook de zoveelste belevingswereld introduceert, is het publiek inmiddels meer dan verzadigd met dit bewustwordingsproces. Maar deze kwelling lijkt het beoogde doel. De voorstelling is een confrontatie met de harde realiteit, die goed wordt opgebouwd door het steeds verder uitzoomen van de verder nogal statische gedaante van Van Bommel. Misschien wel dankzij die verzadiging aan het einde, is het stuk een effectieve exploratie van de menselijke ervaring van dit verder nogal dissociatieve concept.
Auteur: Noa de Keijser
Foto: Milagro Elstak